دیفای: یک انقلاب در حوزه مالی، بانکداری با حداکثر شفافیت و امنیت

اگر بخواهیم یک تغییر بزرگ در دنیای مالی را در قرن بیست و یکم نام ببریم، بدون شک دیفای (DeFi) یکی از مهم‌ترین پدیده‌هاست. اما دیفای چیست؟ چرا این‌قدر توجه‌ها را به خود جلب کرده است؟ برای پاسخ به این سوالات، باید کمی به گذشته برگردیم و ریشه‌های این حرکت را بررسی کنیم.

دیفای، یا امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance)، مجموعه‌ای از سرویس‌ها و پلتفرم‌های مالی است که به جای استفاده از واسطه‌های سنتی مثل بانک‌ها، از فناوری بلاکچین استفاده می‌کنند. هدف اصلی دیفای ایجاد سیستمی مالی است که:

– غیرمتمرکز باشد (هیچ سازمان یا دولتی کنترل مطلق بر آن نداشته باشد)

– شفاف باشد (همه تراکنش‌ها عمومی و قابل‌پیگیری هستند)

– و دسترسی همگانی را فراهم کند (هر کسی با یک تلفن همراه و اینترنت می‌تواند از آن استفاده کند)

پیشینه‌ای کوتاه از سیستم‌های مالی؛

تا پیش از ظهور بلاکچین و دیفای، سیستم‌های مالی کاملاً متمرکز بودند. بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و نهادهای مالی دیگر، واسطه‌های اصلی معاملات بودند. این سیستم‌ها مشکلاتی داشتند:
– هزینه‌های بالا: کارمزدهای سنگین برای انتقال پول یا خدمات.
– شفافیت محدود: بسیاری از فعالیت‌ها پشت پرده انجام می‌شد
– عدم دسترسی: میلیاردها نفر در جهان هنوز به خدمات بانکی دسترسی ندارند.

در سال 2009، با ظهور بیت‌کوین، ایده غیرمتمرکزسازی به واقعیت نزدیک شد. بیت‌کوین نشان داد که می‌توان بدون واسطه و البته با امنیت و سرعت و شفافیت بیشتر پول انتقال داد. اما این فقط شروع راه بود.
در سال 2015، اتریوم پا به میدان گذاشت و با معرفی قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)، امکان ایجاد برنامه‌های مالی غیرمتمرکز فراهم شد. از اینجا بود که دیفای بطور رسمی شکل گرفت.

نسل‌های دیفای؛

1. نسل اول: بیت‌کوین و انتقال ساده پول؛
   بیت‌کوین فقط امکان انتقال پول را فراهم می‌کرد. هرچند این یک انقلاب بود، اما نمی‌توانست جایگزین کل سیستم‌های مالی سنتی شود.
2. نسل دوم: اتریوم و قراردادهای هوشمند؛
   قراردادهای هوشمند باعث شدند لانچ و اجرای پروژه‌های مختلف مالی مثل وام‌دهی، سپرده‌گذاری و حتی بیمه به صورت غیرمتمرکز ممکن شود.
3. نسل سوم: دیفای 2.0 و تجربه کاربری بهتر؛ امروزه پروژه‌های دیفای با تمرکز بر حل مشکلات اولیه (مثل هزینه‌های گس یا کمیسیون انتقال و پیچیدگی استفاده از پلتفرمهای پیشین) تلاش می‌کنند خدماتی آسان‌تر و ارزان‌تر ارائه دهند.

و اما مخلص کلام ؛ چرا دیفای مهم است؟

• با دیفای قدرت به مردم بازمی‌گردد؛ دیگر نیاز نیست برای هر فعالیت مالی به بانک‌های متمرکز و معمولا وابسته و غیر شفاف مراجعه کنیم.
• فرصت برابر برای همه؛ هر کسی در هر نقطه از جهان می‌تواند با دیفای کسب درآمد کند.
• نوآوری بی‌پایان؛ پروژه‌های جدید هر روز راه‌حل‌هایی خلاقانه برای مشکلات مالی ارائه می‌دهند.

• چالش‌ها و آینده دیفای

هرچند دیفای مزایای زیادی دارد، اما هنوز چالش‌هایی مثل امنیت، پذیرش عمومی و لزوم ایجاد یکسری قوانین را پیش روی خویش دارد؛ با این حال، بسیاری معتقدند که این فناوری آینده سیستم‌های مالی خواهد بود.
“با دیفای، آینده مالی در دستان شما خواهد بود آنهم بدون واسطه و بدون مرز”

این مقاله توسط آکادمی مالی انگیزشی دکتر هاشمی نگاشته شده است. هدف ما آموزش مفاهیم مالی به زبان ساده و ایجاد انگیزه برای موفقیت در دنیای اقتصاد نوین است.